הדרן עלך כל התורה כולה
היסטארישער מעמד ווען דער "זבולון" הרבני הנגיד רבי שלמה פערל הי"ו פייערט א סיום אויף "כל התורה כולה" וואס איז געלערנט געווארן דורך חשוב'ע אברכים גאונים שליט"א
דאס איז שוין דער דריטער סיום אויף "כל התורה כולה" זינט דער שר התורה הגאון רבי חיים קנייבסקי זצ"ל האט אוועקגעשטעלט דעם פראגראם דעם לעצטן יאר פון זיין לעבן אינאיינעם מיט להבחל"ח פוזנא רב שליט"א
די פראכטפולע זאלן פון "די סיטי" אין ירושלים עיה"ק זענען געווען איבערגעפולט מיט די איבער דריי הונדערט פארזאמלטע וועלכע האבן מיטגעהאלטן דעם היסטארישער מעמד, ווען הרבני הנגיד רבי שלמה פערל הי"ו פון לאורענס, ניו יארק האט זוכה געווען צו דעם מאמענט צו זיין דער זבולון וואס האט אן אייניגער זכות אין דעם אומשאצבארער דערגרייכונג פון מסיים זיין "כל התורה כולה".
דער "כל התורה כולה" פראגראם איז עפעס וואס איז איינגעפירט געווארן מיט די באגלייטונג פון דעם שר התורה מרן הגאון הגדול רבי חיים קנייבסקי זצ"ל, וועלכע האט גאר שטארק מעודד געווען דעם פוזנא רב הגאון רבי אברהם הלוי אייזען שליט"א, צו אונטערנעמען דעם אינציאטיוו צו אוועקשטעלן א גרופע פון אברכים גאונים וועלכע זאלן אינאיינעם מסיים זיין אויף א יערליכע פארנעם "כל התורה כולה."
די ליסטע פון לימודים פון די אברכים הגאונים שליט"א איז פארגעשריבן געווארן דורכן שר התורה הגר"ח קנייבסקי זצ"ל, וועלכע האט געגעבן א פונקטליכער ליסטע וואס עס עס איז כולל "כל התורה כולה" וואס דאס נעמט אריין די לימוד מיט די מפרשים פון די כ"ד ספרי תנ"ך, גאנץ ש"ס בבלי און ירושלמי, ששה סדרי משנה, זוהר הק', תוספתא, ספרא, ספרי, אלע מדרשי חז"ל, רמב"ם, ד' חלקי טור ושו"ע און די לעצטיגע ספרי ההלכה, וואס דאס דערגרייכט צו א סך הכל פון איבער 450 ספרי קודש.
דאס פארמאגט אבער נאך א אויסטערלישע חידוש, נעמליך אז ווי באקאנט האט הגאון רבי חיים קנייבסקי זצ"ל קלארגעשטעלט אז די קוני התורה זענען ווי "שותפים" אין די לימודים, און דאס באדייט אז עס ווערט גערעכנט ווי די איינקויפער פון תורה האבן אליינס געלערנט די לימודים.
אלזא, דאס האט געפירט צו דעם געדאנק אז מען זאל טרעפן א יערליכע שותף וואס זאל דינען אלס זבולון און דערביי באקומען אויף זיין קאנטע דעם זכות פון "כל התורה כולה", און עס גייט שוין אן פאר דריי יאר, ווען יעדע יאר איז א צווייטער איד זוכה צו דעם אומגעהויערע זכות, און היי יאר איז דער חשוב'ער מסיים און בעל שמחה געווען הרבני הנגיד ר' שלמה פערל מיט זיין חשוב'ער ב"ב שיחיו.
סיום לכבודה של תורה
די שטימונג ביים סיום האט דערגרייכט א קלימאקס מיט די ערשיינונג פונעם פוסק הדור מרא דארעא קדישא מרן הגאון רבי משה שטערנבוך שליט"א, וועלכע האט אויסגעלויבט דעם געדאנק פון לערנען און מסיים זיין "כל התורה כולה", און פארענדיגט מיט ווארעמע דברי ברכה פאר דעם מסיים פון "כל התורה כולה".
דערנאך האט אויפגעטרעטן דער מגיד מישרים הגאון רבי ברוך רויזנבלום שליט"א, וועלכע האט ארויסגעברענגט מיט התרגשות די שבח פון די לומדי און קוני התורה, ווען דערביי האט ער אנגעצייכנט וואס עס שרייבט דער הייליגער חפץ חיים זי"ע אין זיין ספר "אהבת חסד", אז דאס וואס חז"ל זאגן אז מען זאל נישט געבן צדקה מער ווי א חומש, איז די רעדע פון צדקה פאר ארעמעלייט אדער אנדערע מצוות.
"אבער איינער וואס געבט פון זיין געלט פאר תלמידי חכמים אלס א הסכם יששכר זבולון צו באקומען א חלק אין די לימוד התורה, דאן זאגט דער הייליגער חפץ חיים אז דאס איז מותר צו געבן פיל מער ווי א חומש פון זיין פארמעגן, נאך וואס צו קויפן א יששכר זבולון געשעפט איז ווי א ביזנעס, און אז א מענטש וויל קען ער איינשטעקן אין ביזנעס דאס גאנצע געלט וואס ער פארמאגט, האט הגאון רבי ברוך שליט"א פארענדיגט זיינע ווערטער.
צווישן דעם רייכן אויבנאן פון גדולי ישראל שליט"א איז געווען מערקבאר די באטייליגונג פון כ"ק אדמו"ר מתולדות אהרן שליט"א און כ"ק אדמו"ר רבי רפאל אבוחצירא שליט"א, וואס איז ספעציעל געקומען לכבוד דעם מעמד, און ער האט דערביי אויפגעטרעטן מיט ווארעמע דברי ברכה פאר די לומדי תורה, און פאר די קוני התורה, דערנאך האט מען געהאט די זכי' אז הר"ר שלום בער פישל שליט"א איש אמונו פון כ"ק אדמו"ר מסקווירא שליט"א האט פארגעליינט א ספעציעלער ברכת קודש וואס דער רבי שליט"א האט געשיקט פאר דעם געהויבענעם מעמד.
א שטאק-שטילקייט האט זיך אראפגעלאזט אינעם זאל ווען דער בעל שמחה הנגיד רבי שלמה פערל הי"ו האט זיך געשטעלט ביים מייקרעפאון צו דערציילן די השתלשלות וויאזוי ער איז אנגעקומען צו דעם גרויסן סיום.
"מיט אביסל מער ווי א יאר צוריק אין די טעג פאר יו"ט שבועות, האב איך געהערט פון דעם הערליכער געדאנק פון פוזנא רב אז מען קען זיך איינהאנדלען דעם זכות פון די לימוד פון גאנץ ש"ס דורך א יששכר זבולון געשעפט, און איך האב גלייך געוואוסט אז איך בין אינטערעסירט דערין.
נאך אין דעם זעלבן וואך איז דער פוזנא רב שוין געווען אין מיין אפיס מיט א קלארער שטר יששכר זבולון, אבער נאך עטליכע טעג בין איך געוואויר געווארן אז עס איז פארהאן א מעגליכקייט צו קויפן דעם זכות פון "כל התורה כולה" אין די ראמען פון אזא הסכם, און דאס וועט זיין פאר מיר א זכות ווי איך וואלט עס אליינס געלערנט, און נאך די הונדערט און צוואנציג יאר ווען איך וועל ערשיינען פאר די בית דין של מעלה וועל איך זוכה זיין צו זיצן און לערנען אין די ישיבה של מעלה אינאיינעם מיט אלע תנאים, אמוראים, ראשונים און אחרונים.
איך האב געזאגט פאר פוזנא רב אז איך וויל מסיים זיין "כל התורה כולה", און דער פוזנא רב שליט"א איז ערשינען צו מיר אין שטוב מיט א נוסח השטר פאר א יששכר זבולון וואס איז געשריבן געווארן דורך נישט קיין צווייטער ווי דער שר התורה מרן הגאון רבי חיים קנייבסקי זצ"ל.
די גמרא זאגט אין בבא בתרא "גדול המעשה יותר מן העושה" די ווערטער זענען ווי געגאסן אויף פוזנא רב שליט"א, מיט דעם וואס ער האט מיר מזכה געווען מיט דעם געוואלדיגע זכות. איך מיט מיין משפחה זענען איבערגעפולט מיט הכרת הטוב פאר דעם פוזנא רב אויף דעם זכות וואס ער האט אונז געברענגט צום טיר. עס איז נישט מעגליך זיך צו פארשטעלן די געוואלדיגע זכות וואס דער פוזנא רב האט אונז געברענגט, און מיר ווילן אים באדאנקען דערויף."
דאן האט ר' שלמה צוגעלייגט מיט א געוואלדיגע התרגשות "יעצט וויל איך רעדן צו מיינע שותפים די אברכים הגאונים. פאר דעם לעצטן יאר צייט זענען מיר געווען שותפים, ווען איר האט געלערנט פאר מיין נאמען און פאר מיין זכות, און איך קום פאר אייך א געוואלדיגע הכרת הטוב, און איך דאנק ענק מיט אייערע משפחות וועלכע זענען געשטאנען צו ענקער זייט צו קענען עוסק זיין אין לימוד התורה הקדושה פאר לאנגע שעות דורכאויס אלע טעג פון די יאר, אריינגערעכנט שבתים, ימים טובים, אא"וו, און איך האב נישט קיין ווערטער ענק צו באדאנקען אויף דעם ריזן זכות וואס ענק האבן מיר מזכה געווען."
דער גאנצע ציבור איז נאך געווען איינגעהילט אין די רושם פון די ווערטער פונעם בעל שמחה, ווען דער משפיע הגה"צ רבי אלימלך בידערמאן שליט"א האט איבערגענומען דאס ווארט, און מיט פייערדיגע ווערטער ארויסגעברענגט אז אז דער פראיעקט פון "כל התורה כולה" וואס איז אווועקגעשטעלט געווארן דורכן פוזנא רב, איז א געוואלדיגע חידוש וואס דער דור האט נאכנישט בייגעוואוינט ביז היינט צוטאגס.
ווען דערביי האט ער נאכגעזאגט דאס וואס עס שטייט פונעם אור החיים הקדוש, אויף דאס וואס שטייט אין חז"ל אז ווען א מענטש קומט ארויף אויף יענע וועלט ווערט אויסגערופן אין הימל "אשרי מי שבא לכאן ותלמודו בידו" וואס דאס מיינט אז אלעס וואס דער מענטש האט געלערנט אויף דעם וועלט וועט ער קענען לערנען אין ישיבה של מעלה, אבער דאס וואס ער האט נישט עספיעט צו לערנען אויף דעם וועלט, וועט ער נישט קענען פארשטיין אפילו אינעם ישיבה של מעלה.
"מורי ורבותי - האט זיך ר' אלימלך צופלאקערט - מיר פארמאגן דא א איד - רבי שלמה - וואס ווען ער וועט אנקומען צום ישיבה של מעלה וועט ער זיין באקאנט מיט יעדע חלק פון די תורה הקדושה, נאך וואס ער האט נישט פארפעלט גארנישט און ער האט געהאט דעם זכות צו לערנען "כל התורה כולה" ווי דער אור החיים הקדוש זאגט, אז אויך דער וואס האט געמאכט א קנין צו קויפן די לימוד התורה וועט קענען פארשטיין און לערנען דאס וואס זיי האבן געלערנט.
דריי דורות
אין א מאמענט וואס האט בארירט די סטרונעס פון אלע אנוועזנדע, איז געווען ווען דער אייניקל און די צוויי זוהן פונעם נגיד הרבני רבי שלמה פערל הי"ו זענען ארויפגעקומען אויפן פאדיום צו מסיים זיין די מסכתות בבא קמא, און בבא מציעא, וואס זיי האבן געלערנט מיט גרויס פלאג אלס טייל פון דעם "כל התורה כולה פראגראם" בשעת וואס זייער טאטע וואס איז זוכה צו מסיים זיין כל התורה כולה פארלאזט טרערן פון התרגשות, זעענדיג ווי זיינע קינדער און אייניקלעך גייען אין זיינע וועגן, און זענען דבוק אין די תורה הקדושה.
דאס האט נאכגעפלאגט מיט דעם לאנג ערווארטעטע מאמענט ווען הרבני הנגיד רבי שלמה פערל איז צוגעטרעטן צו מאכן דעם סיום זאגנדיג "הדרן עלך מסכת נדה ו'כל התורה כולה' והדרך עלן, דעתן עלך מסכת נדה ו'כל התורה כולה' ודעתך עלן, לא תתנשי מינך מסכת נדה ו'כל התורה כולה' ולא תתנשי מינן, לא בעלמא הדין ולא בעלמא דאתי".
א סקורך איז אדורכגעלאפן די באטייליגטע ווען זיי האבן געהערט די וואונדערליכע ווערטער צום ערשטן מאל אין זייער לעבן, ווי א איד זאגט ארויס פון זיין מויל אזא אומשאצבארע דערגרייכונג פון א סיום אויף כל התורה כולה.
דאן האט ר' שלמה געמאכט דעם ברכת שהחיינו בשם ומלכות, בשעת וואס ער איז אנגעטון מיט א נייע בגד לכבוד דעם מעמד, גאר שווער האט ער געקענט פארענדיגן די ווערטער, נאך וואס די טרערן פון התרגשות האבן איבערגעהאקט זיין קול, און עס איז אים געווען שווער צו ענדיגן דעם ברכה.
דער מעמד האט זיך געשלאסן מיט די ווערטער פון הגאון הגדול רבי ניסן קאפלאן שליט"א ר"י דעת אהרן, וואס האט דערציילט: "איך לערן בחברותא מיט ידידי ר' שלמה שוין פאר א לענגערע תקופה, אמאל פלעג איך טראכטן אז איך טו אים א טובה מיטן לערנען מיט אים, אבער אצינד זע איך אז איך האב די זכי' צו לערנען מיט איינער וואס האט שוין מסיים געווען כל התורה כולה, און ער טוט מיר א טובה אז ער איז מסכים צו לערנען מיט מיר."
דער גאון האט ממשיך געווען זאגנדיג אז ר' שלמה האט אים געפרעגט א שאלה וואס באדערט אים זייער שטארק, נעמליך וויאזוי קען זיין אז עס זענען נישט פארהאן נאך צענדליגער און הונדערטער נגידים וואס שטייען אין א שורה ביי פוזנא רב שליט"א און ווארטן צו קענען קויפן "כל התורה כולה"? דאס איז דאך א אומגעהויערע זכות, און עס פעלט נישט קיין אידן וואס זענען געבענטשט געווארן מיט עשירות, און פארוואס קומען זיי נישט צו אים זיך צו בעטן צו האבן די זכי' צו שליסן דעם זעלבן שותפות ווי דאס וואס איך האב געשלאסן?
"איך האב געענטפערט פאר ר' שלמה, און איך זאג עס אצינד פאר אייך אלע, אז כדאי צו זוכה זיין צו "כל התורה כולה" פארלאנגט זיך צו פארמאגן א ספעציעלער זכות, און נישט יעדער מענטש איז זוכה דערצו! נישט יעדער וואס איז מצליח מיט זיינע געשעפטן איז זוכה צו דעם אומשאצבארער זכות פון "כל התורה כולה" דאס איז עפעס וואס איז נאר שייך פאר יחידי סגולה, פאר אזעלכע וואס שעצן תורה מיט זייער גאנצער הארץ, און זענען אייביג מחזיק תורה, אזא מענטש אזוי ווי ר' שלמה קען זוכה זיין צו אזא געוואלדיגע זכות פון קויפן כל התורה כולה!".
קעסטל: מפעל כל התורה כולה - די ירושה פונעם שר התורה
אין א ספעצעיעלער אויפטריט האט הגאון הרב יצחק שאול קנייבסקי שליט"א דער זון פונעם שר התורה הגאון רבי חיים קנייבסקי זצ"ל, איבערגעגעבן א פערזענליכע עדות איבער וויאזוי זיין טאטע איז געווען א טייל פון דעם גרינדונג פון דעם "כל התורה כולה פראגראם".
הגאון הרב אברהם הלוי אייזען שליט"א פוזנא רב, איז מיט ארום פיר יאר צוריק אויפגעקומען מיט דעם געדאנק, אבער ער האט אבער געוואלט קלארשטעלן צו ווען מען שאפט א "יששכר זבולון געשעפט" אויף כל התורה כולה, צו עס ווערט פאררעכנט ווי דער "זבולון" האט באמת געלערנט די גאנצע תורה?
ער האט דאן פארגעלייגט דעם שאלה פאר מיין טאטע דער שר התורה זצ"ל וועלכע האט אדורכגעטון די נושא, ביז ער איז געקומען צו א קלארע הכרעה.
הרב יצחק שאול דערציילט ערשטהאנטיג וויאזוי זיין טאטע האט אדורכגעטון דעם נושא בכובד ראש, און עטליכע מאל איבערגעגאנגען אלע מקורות דערצו, און הערשט נאכדעם האט ער קלארגעשטעלט זיין הכרעה אז ווען דער "זבולון" וועט אנקומען אין גן עדן נאך זיין פטירה, וועט מען רעכענען ווי ער אליינס האט געלערנט כל התורה כולה!
דערביי האט דער טאטע זצ"ל אנגעצייכנט פאר פוזנא רב שליט"א דאס וואס שטייט אין רמ"א הלכות תלמוד תורה, אז איינער וואס איז נישט מסוגל צו לערנען תורה, צו ווייל ער איז פארנומען, אדער ווייל ער פארמאגט נישט די כשרונות, דארף ער געבן פינאנציעלע שטיצע פאר אנדערע אידן וועלכע לערנען תורה, און אזוי וועט עס גערעכנט ווערן ווי ער אליינס האט געלערנט די תורה.
נאך אזא קלארער פסק, האט דער פוזנא רב שליט"א דערציילט פאר מיין טאטן זצ"ל איבער זיין פלאן צו מאכן אזא יששכר זבולון געשעפט אויף כל התורה כולה, און דער פלאן איז אים זייער שטארק געפאלן, און מיין טאטע האט זיך אוועקגעזעצט און געשריבן א רשימה מיט א פונקטליכער ליסטע וואס עס דארף ווערן אדורכגעלערנט כדאי צו קענען ווערן אנגערופן "כל התורה כולה".
און ער איז אדורכגעגאנגען און גע'חתמ'עט דעם ערשטן שטר יששכר זבולון, זאגנדיג קלאר אז דער זבולון באקומט דעם זכות פון לימוד התורה, און עס ווערט נישט בלויז גערעכנט ווי ער האט געהאלפן לומדי תורה, נאר ווי ער האט אייגנטליך אליין געלערנט די תורה, און מען וועט אויסרופן אויף אים לאחר מאה ועשרים דעם פסוק פון "אשרי מי שבא לכאן ותלמודו בידו".
הרב יצחק שאול האט דערמאנט א מערקעוודיגער פאקט, אז דער ערשטער שטר פון "כל התורה כולה" וואס איז אונטערגעשריבן געווארן דורך זיין טאטע זצ"ל, איז געשטאנען אז די לימוד כל התורה כולה וועט זיך פארענדיגן אינעם טאג פון י"ז אדר תשפ"ב לפ"ק, און דאס איז למעשה געווען דער טאג פון די לוי' פון זיין טאטע זצ"ל.
עס זעט אויס ווי ער האט זיך נישט געוואלט געזעגענען פון דער וועלט ביז ער האט געזען אז דער לימוד פון "כל התורה כולה" וועט ווייטער קענען ממשיך זיין אויף די קומענדיגע דורות, און ער האט אויסגעווארט דעם ערשטן סיום.
עס ווערט געברענגט פון חז"ל אז צומאל וועט דער באשעפער ווארטן אז א מענטש זאל מקיים זיין א געוויסע מצוה פאר זיין פטירה, אזוי ווי געוויסע גדולי ישראל האבן געמאכט א ברכת שהכל פאר זייער פטירה, און עס זעט אויס ווי מיין טאטע האט געווארט אויף דעם זכות אז עס זאל זיין א קבוצה וואס זאל אדורכלערנען כל התורה כולה אויף א יערליכע פארנעם אונטער א מסגרת פון יששכר זבולון, און אזוי איז ער ארויף צום ישיבה של מעלה.
אצינד האלט מען שוין ביים דריטן סיום, און עס איז זיכער א גרויסע זכות פאר מיין טאטע זצ"ל.
צום שלוס וויל איך זיך באדאנקען פאר פוזנא רב הרב אברהם הלוי אייזען שליט"א, וואס האט גענאסן פון א ספעציעלער קירבה וחיבה יתירה ביי מיין טאטן זצ"ל, און דורכאויס די יארן איז ער פיל מאל געקומען מיט זיין באקאנטער "כולל ש"ס אידן" אז דער טאטע זצ"ל זאל פארהערן די אינגעלייט ש"ס בעל פה.
דער טאטע זצ"ל האט זייער הנאה געהאט פון זיינע באזוכן, און אים אייביג געשטופט אז ער זאל עפענען נאך כוללים, און אצינד האט שוין הרב אייזען שליט"א זיבן כוללים מיט אזויפיל ווי 125 תלמידי חכמים און גאונים, וועלכע לערנען אדורך גאנץ ש"ס יערליך, און די אלע זכותים באגלייטן דעם פוזנא רב שליט"א.
אבער אצינד ביים סיום פון כל התורה כולה דארפן מיר ספעציעל ארויסברענגען דעם זכות פונעם מסיים, וועלכע האט פארגעליינט דעם הדרן און איז דער זבולון פון די גאנצע תורה, רבי שלמה פערל שליט"א.
דער באשעפער זאל העלפן אז רבי שלמה זאל זוכה זיין צו אריכות ימים ושנים, און ווען ער וועט ארויפקומען אויף יענע וועלט נאך די הונדערט און צוואנציג, וועט מען אויסרופן אויף אים "אשרי מי שבא לכאן ותלמודו בידו", און ער זאל ווערן געבענטשן מיט אלע השפעות און ברכות.
